“Ik ben als stedenbouwkundige afgestudeerd aan de TU Delft. Stedenbouw trok mij het meest en dan in het bijzonder het ontwerpen van buitenruimten. Wie maakt er gebruik van de buitenruimte en wat maakt dat je je ergens prettig voelt? Op het moment dat je deze vraag kunt beantwoorden, kun je leefomgevingen creëren waar mensen gezond en gelukkig leven.”
Aan het woord is Nikè Ruijter werkzaam bij Cittanova, Bureau voor Planontwikkeling, de conceptontwikkelaar van Waaranders. Zij neemt je mee in het verschil tussen een ‘huis in een buurt’ en een ‘leefomgeving waarin je gelukkig wordt’.
Nikè put niet alleen uit haar ervaring in stedenbouw, ze brengt in projecten ook haar vrouwelijke energie mee en daarmee verzacht ze niet alleen de stenige mannenwereld, maar schijnt ze ook een heel ander licht op ontwikkelopgaven, zoals de Waaranders-buurten. Toen Nikè een periode in het buitenland woonde en daar een yogastudio had, ervaarde ze hoe belangrijk de omgeving is om je te kunnen ontspannen. “Dat heeft mij versterkt in de hele manier van denken over het creëren van plekken waar mensen zich prettig voelen. Ik zet me hier voor in.”
Terug naar het begin. Wat maakt dat je je ergens prettig voelt? “Het antwoord is subjectief, want ieder mens ervaart situaties anders. Wel zijn er altijd een aantal factoren waar iedereen zich fijn bij voelt. Kleinschaligheid en detaillering zijn belangrijk. Wat ik daarmee bedoel is dat de grootte van alles om je heen bepaalt hoe jij je als mens voelt. Sta je op een immensgroot plein, dan voel je je klein en misschien zelfs verloren. In ieder geval zal niemand een geborgen thuisgevoel ervaren. Kleinschaligheid, ook al is het in een groter geheel, is dus belangrijk. Dat bereik je door een buurt zo in te richten dat je je niet anoniem voelt. Zien en gezien worden. Plekken en mensen kennen.”
Wat Nikè uitlegt, zie je terug in Waaranders-buurten. Bijvoorbeeld door een parkeerhof groen ‘in te pakken’ en vanaf het parkeerhof informele wandelpaadjes te maken die je door de buurt naar je voordeur brengen. Onderweg kom je buren tegen, zie je verschillende voortuintjes en herken je bijzondere woningen die als landmarks een belangrijke plek markeren. “Eigenlijk heel simpel, maar als je dit in de juiste verhouding doet, klopt een buurt en voelen mensen zich snel thuis én gelukkig”, stelt Nikè.
Daarnaast draagt groen bij aan geluksgevoel. De laatste jaren is dit keer op keer wetenschappelijk bewezen. Je cortisol daalt als je je in groen bevindt. Daardoor daalt je hartslag en gaat je bloeddruk omlaag. Deze reeks van fysieke gevolgen zorgt ervoor dat je jerelaxter voelt, meer tijd neemt om om je heen te kijken en dat zorgt weer voor een tevreden, dankbaar gevoel. De essentie van geluk.
‘Het vergroenen van tuinen is niet alleen belangrijk voor klimaatadaptatie en stedelijke biodiversiteit, maar is ook van aanzienlijk belang voor de gezondheid en het welzijn van de bewoners. Dat is een van de conclusies uit een onderzoek dat Wageningen University & Research (WUR) en Nivel hebben gehouden naar de relatie tussen het hebben van een tuin en gezondheid.´
Andere onderzoeken wijzen uit dat er steeds meer eenzaamheid is, niet alleen onder ouderen, maar ook bij jongeren. Nikè: “Tegenwoordig hoef je je huis niet meer uit. Je stuurt je kaartje online, bestelt je boodschappen, kletst via WhatsApp met je vriendin. En omdat je niet naar buiten hoeft, is er minder kans op spontane ontmoeting. Ik voel het als onze verantwoordelijkheid om buurten zo te ontwerpen dat ze verleiden om wél naar buiten te gaan. Daardoor ontmoet je mensen, kom je in beweging en voel je je blijer.”
Het bovenstaande is de reden dat je in Waaranders-buurten altijd een gezamenlijke moestuin, boomgaard, pluktuin of diergaarde vindt waar je met elkaar voor zorgt. Bijkomend voordeel is dat je hierdoor in beweging komt en dat draagt weer bij aan je fysieke gezondheid. De cirkel is rond!